Thực chất chúng ta không kiểm soát dịch, mà dịch kiểm soát chúng ta. Chúng ta có chịu chấp nhận nó diễn ra hay không mà thôi.
Chấp nhận tới mức nào?
Nó phụ thuộc vào khả năng chịu đựng là bao nhiêu người cần thuốc chữa tại nhà, là bao nhiêu người nhập viện, là bao nhiêu giường bệnh (kèm với vật tư, thiết bị và nhân sự) sẵn sàng cho tất cả các bệnh khác và Covid-19. Những số liệu mà TPHCM đã không công bố và đang quá tải.
Chấp nhận một loại bệnh mới, một con virus mới, một số người phải chết, một số ca dương tính mà không thể là không.
Thực tế ở Pháp
Các chỉ số đánh giá dịch để quyết định dỡ bỏ phong tỏa
- Độ hoạt động của dịch (Tỉ lệ nhiễm ::: taux d’incidence) là số ca dương tính (xét nghiệm RT-PCR và xét nghiệm kháng nguyên) lần đầu tiên trong hơn 60 ngày trên 100.000 người trong dân số (của những người xét nghiệm). Dữ liệu cập nhật hằng ngày. Có ba mức đánh giá
- Xanh: dưới 10 ca dương tính / 100.000 người trong 1 tuần liên tục;
- Cam: trên 10 ca dương tính / 100.000 người trong 1 tuần liên tục;
- Đỏ: trên 50 ca dương tính / 100.000 người trong 1 tuần liên tục;
- Tỉ lệ dương tính khi xét nghiệm tìm virus ::: Taux de positivité des tests virologiques tương ứng cới số người có xét nghiệm dương tính (RT-PCR và xét nghiệm kháng nguyên) lần đầu tiên trong khoarng thời gian hơn 60 ngày trên tổng số người xét nghiệm dương tính hay âm tính trong một giai đoạn và người chưa từng xét nghiệm trong 60 ngày trước. Dữ liệu cập nhật hằng ngày. Có ba mức đánh giá gồm:
- Xanh : tỉ lệ dương tính từ 0 đến 5% ;
- Cam : tỉ lệ dương tính từ 5 đến 10% ;
- Đỏ : tỉ lệ dương tính trên 10%.
- Tốc độ lây lan ::: Facteur de reproduction du virus (évolution du R0)
Chỉ số tốc độ lây lan của virus là trung bình của số người bị lây bởi một người đã nhiễm. Nếu R hiệu dụng lớn hơn 1 dịch sẽ phát triển ; nếu thấp hơn 1 dịch sẽ giảm dần. Chỉ số này cập nhật hằng tuần vào thứ 5. Nó đánh giá tình hình dịch tễ học trong 7 ngày trước đó và cần phải được diễn giải dựa trên các hoạt động sàng lọc và xử lí dữ liệu. Ba mức đánh giá gồm:
-
- Xanh: R0 từ 0 đến 1 ;
- Cam : R0 từ 1 đến 1,5 ;
- Đỏ : R0 trên 1,5.
- Áp lực bệnh viện về khả năng giường cấp cứu ::: Tension hospitalière sur la capacité en réanimation phản ánh mức độ nhu cầu giường cấp cứu và mức độ áp lực lên khả năng nhập viện ở khoa hồi sức cấp cứu. Đây là tỉ lệ bệnh nhân COVID-19 thực sự trong khoa cấp cứu, hồi sức tích cực hay chăm sóc đặc biệt so với tổng số giường ban đầy, trước khi tăng công suất giường hồi sức cấp cứu ở bệnh viện. Dữ liệu cập nhật hằng ngày. Ba mức đánh giá gồm:
- Xanh: tỉ lệ sử dụng giường cấp cứu từ 0 đến 30% ;
- Cam : tỉ lệ sử dụng giường cấp cứu từ 30 đến 60% ;
- Đỏ : tỉ lệ sử dụng giường cấp cứu trên 60%.
Dữ liệu được đánh giá ở mức độ quốc gia và từng tỉnh từ 15/3/2020, trước khi phong tỏa toàn quốc. Có những cải tiến về định nghiã người bệnh từ 8/12/2020 để các chỉ số phản ảnh chính xác nhất tỉ lệ người nhiễm bệnh trong dân số được xét nghiệm.
Hiệu quả chích ngừa tại Pháp
Pháp chích ngừa từ 27/12/2021, tới giữa tháng 2/2021 mới bắt đầu có hiệu quả giảm ca bệnh nặng. Giữa tháng 4/2021 khi tỉ lệ đã chích ngừa 1 mũi là 45% thì mới giảm ca tử vong còn 50-100 ca/ngày. Số ca dương tính vẫn tăng ầm ầm 20-30 ngàn ca/ngày, tới tháng 9/2021 khi số chích ngừa tăng tới 65% dân số đã chích hai mũi thì mới giảm. Khả năng hệ thống y tế để chăm sóc người bệnh và số lượng tử vong là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá diễn biến dịch.
Liên hệ Việt Nam
Trong khi thế giới công nhân không thể ngăn cản người nhiễm vì virus liên tục tạo biến thể mới chúng ta đánh giá là họ sai lầm dỡ bỏ phong tỏa sớm khiến cho bùng dịch.. Họ kiểm soát cố ca bệnh cần chữa trị tại nhà và tại bệnh viện. Từ đó kiểm soát được tử vong. Pháp dù số ca dương tính hằng ngày là 20 tới 30 ngàn thì tử vong đã giảm còn 50 – 100 ca/ngày. Họ cho đó là một loại bệnh mới, có tỉ lệ tử vong tương đương các bệnh khác.
Các báo cáo của chúng ta ở Việt Nam vẫn không một dữ liệu nào được xử lí để giải thích việc gia hạn phong tỏa. Chúng ta cứ hi vọng “nó” giảm. “Nó” là những số liệu thô – những ca dương tính được công nhận mà xét nghiệm RT-PCR đang chậm hơn thực tế lây nhiễm.
Số liệu tỉ lệ đã chích ngừa được tính trên dân số để mô tả khả năng miễn dịch cộng đồng. Chúng ta lại cứ tính trên con số chỉ tiêu, trên số người có thể chích ngừa từ 18 tuổi trở lên. Con số này không mô tả việc chống dịch hiệu quả tới đâu. Chúng ta chống dịch bằng thi đua: áp chỉ tiêu, hoàn thành nó, có thành tích và khen thưởng.
Thành phố Hồ Chí Minh không thể dỡ phong tỏa giữa tháng 9 rồi cuối tháng 9 nếu cứ phải tuân thủ các tiêu chí chống dịch của Bộ Y tế.
Tài liệu tham khảo
- Vì sao TPHCM muốn xin thêm hai tuần để chống dịch? (vnexpress.net)
- https://vietnamnet.vn/vn/suc-khoe/kha-nang-dien-bien-dich-covid-19-o-tp-hcm-sau-25-8-768804.html
- https://vietnamnet.vn/vn/suc-khoe/cac-kha-nang-dien-bien-dich-covid-19-toi-cuoi-thang-9-o-cac-tinh-thanh-pho-phia-nam-772875.html
- https://www.gouvernement.fr/info-coronavirus/carte-et-donnees
- https://www.data.gouv.fr/fr/datasets/indicateurs-de-suivi-de-lepidemie-de-covid-19/
Là tui, Minh Hải đã cập nhật 26/9/2021.
